Security ပိုင္း သိပ္အေလးမထားၾကတဲ့ က်ေနာ္တို႔ဆီက လူေတြဟာ သူငယ္ခ်င္းဖုန္းမွာ ကိုယ့္ Gmail အေကာင့္ ခဏဝင္ၿပီး ဂိမ္းေဆာ့တာမ်ိဳး၊ သူမ်ား Gmail ကို ကိုယ့္ဖုန္းထဲယူအသုံးျပဳတာမ်ိဳး လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ၿပီးရင္ Remove Account ျပန္လုပ္ဖို႔ သတိမရၾကပါဘူး။ ဒါဟာ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ ေတာ္ေတာ္ေၾကာက္စရာေကာင္းတဲ့ လုပ္ရပ္ပါ။ ကိုယ့္ Gmail က ဘာအေရးႀကီးတဲ့ Information မွ မရွိဘူး ဆိုရင္ေတာင္မွ တျခားစိုးရိမ္စရာအခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါေသးတယ္။
ဥပမာဆိုရင္ Google မွာ Android Device Manager ဆိုတဲ့ Web Service တစ္ခုရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ လက္ရွိသုံးေနတဲ့ Android ဖုန္းတိုင္းလိုလိုမွာ ပါၿပီးသားပါ။ ဒီ Service က တကယ္လို႔ ကိုယ့္ Android ဖုန္း ေပ်ာက္သြားတဲ့အခါမ်ိဳးမွာ အလြယ္တကူျပန္ရွာနိုင္ေအာင္ လုပ္ေပးထားတဲ့ Service ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ဖုန္းထဲမွာ Log-in ဝင္ထားသမၽွ Gmail အားလုံးထဲက ႀကိဳက္တဲ့ Gmail ကို အသုံးျပဳၿပီး၊ Android Device Manager ကေန ကိုယ့္ဖုန္းတည္ေနရာ ရွာၾကည့္တာ၊ Ringtone လွမ္းျမည္ခိုင္းတာ၊ ဖုန္းကို Lock လုပ္ပစ္တာ၊ ဖုန္းထဲက Data ေတြ အကုန္ဖ်က္ပစ္တာမ်ိဳး လုပ္နိုင္ပါတယ္။
မသမာသူတစ္ေယာက္ေယာက္ကသာ ကိုယ့္ဖုန္းထဲမွာ ထည့္ထားတဲ့ Gmail အေကာင့္ကို တစ္နည္းနည္းနဲ႔ ရေနၿပီ၊ သိေနၿပီဆိုရင္ သူ႔ဘက္က Android Device Manager နဲ႔ ကိုယ့္ဖုန္းတည္ေနရာကို ရွာေဖြနိုင္တာ၊ Lock လွမ္းလုပ္ပစ္တာ၊ အထဲကေဒတာေတြကို အကုန္ဖ်က္ပစ္တာ စသျဖင့္ လုပ္နိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ စိတ္မပူပါနဲ႔။ သင့္ Gmail အေကာင့္ကို တျခားဘယ္သူေတြ ဝင္ေရာက္အသုံးျပဳထားလဲ၊ ဘယ္အခ်ိန္ကသုံးခဲ့လဲဆိုတာကို စာရင္းအတိအက်နဲ႔ ျပန္လည္ၾကည့္ရွုနိုင္ပါတယ္။ တကယ္လို႔ မသကၤာစရာ Device တစ္ခုခုကို ေတြ႕ၿပီဆိုရင္လည္း သူဝင္သုံးမရေတာ့ေအာင္ Remove လုပ္ပစ္တာ၊ Password ေျပာင္းပစ္တာမ်ိဳး လုပ္နိုင္ပါတယ္။ ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ ကိုယ့္အေကာင့္ကို တစ္ေယာက္ေယာက္ရေနတယ္လို႔ သံသယရွိေနရင္လည္း ဒီနည္းအတိုင္း စစ္ၾကည့္နိုင္မွာပါ။
တစ္ခုသတိျပဳရမွာကေတာ့ ဒီစာရင္းမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၈ ရက္အတြင္းက သင့္ Gmail အေကာင့္ကို ဝင္ေရာက္အသုံးျပဳထားတဲ့ ဖုန္း/ကြန္ျပဴတာစာရင္းအျပည့္အစုံနဲ႔ IP addresses ေတြကိုပဲ ျပေပးမွာျဖစ္ၿပီး၊ ၂၈ ရက္အေရွ႕မွာ အသုံးျပဳထားတဲ့ Device ေတြေတာ့ ပါဝင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ Intro နဲ႔တင္ ရွည္ေနၿပီ၊ ဘယ္လိုလုပ္လည္းဆိုတာ ၾကည့္ၾကည့္ရေအာင္။
မၾကာမီရက္ပိုင္းအတြင္း ကိုယ့္ Gmail အေကာင့္ကို ဘယ္သူေတြသုံးထားသလဲဆိုတာ ၾကည့္ခ်င္ရင္
ပထမဦးဆုံး ဖုန္း (သို႔) ကြန္ပ်ဴတာ Browser ကေန Google account settings (My Account) ထဲဝင္ၿပီး၊ Sign-in & Security ေအာက္မွာပါတဲ့ ‘Device activity & notifications’ ကို ဝင္လိုက္ပါ။ သင့္ဖုန္း (သို႔) ကြန္ျပဴတာ browser မွာ Gmail Sign-in မဝင္ရေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့ အရင္ဝင္ေပးဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။
ၿပီးရင္ ေအာက္နားက Google ရဲ့ Recently Used Devices စာမ်က္ႏွာကို သြားၾကည့္ပါ။
ယခုအခါ သင့္ Gmail အေကာင့္ကို မၾကာေသးမီက ဝင္ေရာက္အသုံးျပဳထားတဲ့ ဖုန္းနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာနာမည္ေတြကို ေတြ႕ရပါလိမ့္မယ္။
- ‘Review Devices’ ဆိုတာကို ထပ္ႏွိပ္ၿပီး၊ မိမိ Gmail အေကာင့္ကို လက္ရွိ Sign-in ဝင္ထားတဲ့ Device ေတြရဲ့ အသုံးျပဳထားမွုမွတ္တမ္းကို စစ္ေဆးနိုင္ပါတယ္။
- ဒီေနရာမွာ ကိုယ္သိခ်င္တဲ့ Device ကို ႏွိပ္လိုက္ရင္၊ Device ေမာ္ဒယ္၊ အသုံးျပဳထားတဲ့ Browser နဲ႔ Location (တည္ေနရာ) ကိုပါ အျပည့္အစုံေဖာ္ျပေပးမွာပါ။ ဒီ့အျပင္ ေနာက္ဆုံးဘယ္အခ်ိန္က ဝင္သုံးထားတာလဲဆိုတာကိုပါ သိနိုင္တာေၾကာင့္၊ မသကၤာစရာဖုန္း (သို႔) ကြန္ျပဴတာကို စစ္ေဆးနိုင္မွာပါ။
- တကယ္လို႔ တျခားဖုန္းတစ္လုံးလုံးက ကိုယ့္ Gmail အေကာင့္ကို ဝင္သုံးလို႔ရေနတာ ေတြ႕ရင္၊ Remove ဆိုတဲ့ အနီေရာင္ခလုတ္ေလးကိုႏွိပ္ၿပီး၊ ဝင္သုံးလို႔မရေတာ့ေအာင္ ျဖဳတ္ပစ္နိုင္ပါတယ္။
- အကယ္၍ Gmail password ပါ ေျပာင္းပစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္၊ အေပၚဆုံးက ‘Secure your account’ ဆိုတာကို ႏွိပ္ၿပီး၊ Password ေျပာင္းတာ၊ Recovery phone နံပါတ္ထည့္တာ၊ 2-Step Verification ခံတာေတြ ထပ္မံလုပ္ေဆာင္နိုင္ပါတယ္။
IP Addresses ေတြ စစ္ၾကည့္မယ္
Web ဗားရွင္း Gmail မွာ ကိုယ့္ Gmail ကို ဝင္ေရာက္အသုံးျပဳထားတဲ့ IP Addresses ေတြကို စစ္ေဆးၾကည့္နိုင္ပါတယ္။
Gmail on the web ကို သြားပါ။
ေအာက္ဆုံးညာဘက္ေထာင့္မွာရွိတဲ့ ‘Details’ ဆိုတာကို ႏွိပ္လိုက္ရင္ IP Address ေတြ ေပၚလာပါမယ္။
Web ဗားရွင္း Gmail မွာ ကိုယ့္ Gmail ကို ဝင္ေရာက္အသုံးျပဳထားတဲ့ IP Addresses ေတြကို စစ္ေဆးၾကည့္နိုင္ပါတယ္။
Gmail on the web ကို သြားပါ။
ေအာက္ဆုံးညာဘက္ေထာင့္မွာရွိတဲ့ ‘Details’ ဆိုတာကို ႏွိပ္လိုက္ရင္ IP Address ေတြ ေပၚလာပါမယ္။
- မသကၤာစရာ IP Address တစ္ခုေတြ႕ရင္ Show Details ဆိုတာကို ႏွိပ္ၿပီး၊ ဝင္သုံးထားတဲ့ ကြန္ျပဴတာ Windows စနစ္၊ Browser နာမည္၊ IP Address တည္ေနရာကို ၾကည့္နိုင္ပါတယ္။
- အကယ္၍ တျခားနိုင္ငံတစ္ခုခုကေနပါ ကိုယ့္ Gmail ကို သုံးေနတာေတြ႕ရတယ္ဆိုရင္ေတာ့ သတိထားဖို႔လိုပါၿပီ။
- ဒီအခါ အေပၚဆုံးမွာျပထားတဲ့ ‘Sign out all other web sessions’ ဆိုတာကို ႏွိပ္ၿပီး၊ အကုန္ Log out ျပန္ထြက္ပစ္နိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ့္ Gmail အေကာင့္ password ကို သိထားတဲ့လူဆိုရင္ေတာ့ အလြယ္တကူျပန္ Sign-in ဝင္နိုင္မွာျဖစ္တာေၾကာင့္၊ Password ေျပာင္းပစ္တာက အေကာင္းဆုံးပါပဲ။
- Credit: http://techx.com.mm
